راهنمای جامع حسابرسی داخلی سیستم مدیریت کیفیت
خلاصه راهنمای حسابرسی داخلی
حسابرسی داخلی سیستم مدیریت کیفیت ابزاری قدرتمند برای ارزیابی اثربخشی و انطباق سیستم مدیریت سازمان است. این فرآیند نه تنها الزامات استانداردها را برآورده میکند، بلکه فرصتهای بهبود مستمر را نیز شناسایی مینماید.
اهمیت و مزایای حسابرسی داخلی در سیستم مدیریت کیفیت 📊
فرآیند حسابرسی داخلی یکی از ارکان اساسی سیستم مدیریت کیفیت است که به عنوان چشم سوم سازمان عمل میکند. این فرآیند نه تنها انطباق با الزامات استانداردها را بررسی میکند، بلکه فرصتهای ارزشمند برای بهبود فرآیندها و بهرهوری را شناسایی مینماید.
سنجش عملکرد سیستم مدیریت
حسابرسی داخلی عملکرد واقعی سیستم مدیریت را اندازهگیری میکند.
- ارزیابی انطباق با الزامات استاندارد
- سنجش اثربخشی فرآیندها
- بررسی دستیابی به اهداف کیفیت
- ارزیابی رضایت مشتری
کشف فرصتهای بهبود و پیشگیری
حسابرسی داخلی ریسکها و عدم انطباقها را قبل از تبدیل شدن به مشکل شناسایی میکند.
- شناسایی عدم انطباقهای بالقوه
- کشف نقاط ضعف فرآیندی
- پیشگیری از بروز مشکلات کیفیت
- کاهش هزینههای اصلاحی
ارائه داده برای مدیریت ارشد
نتایج حسابرسی مبنای تصمیمگیریهای استراتژیک مدیریت است.
- ارائه اطلاعات برای بازنگری مدیریت
- پشتیبانی از تصمیمگیریهای سرمایهگذاری
- تعیین اولویتهای بهبود
- اندازهگیری بازگشت سرمایه
تأثیر حسابرسی داخلی بر عملکرد سازمان
در سازمانهای پیشرو، حسابرسی داخلی به عنوان یک ابزار استراتژیک برای دستیابی به تعالی عملیاتی در نظر گرفته میشود. مزایای مدیریت کیفیت زمانی محقق میشود که حسابرسی داخلی به درستی اجرا شود. این فرآیند تضمین میکند که:
بهبود مستمر فرآیندها
شناسایی سیستماتیک فرصتهای بهبود و پیگیری اجرای آنها
افزایش آگاهی کارکنان
ارتقاء فرهنگ کیفیت و مسئولیتپذیری در بین پرسنل
آمادگی برای حسابرسی خارجی
آمادهسازی سازمان برای حسابرسیهای صدور گواهینامه
الزامات استانداردهای بینالمللی برای حسابرسی داخلی 📋
استانداردهای مختلف سیستم مدیریت کیفیت، الزامات مشخصی برای حسابرسی داخلی تعریف کردهاند. آگاهی از این الزامات برای طراحی و اجرای اثربخش فرآیند حسابرسی ضروری است.
| استاندارد | بند مربوطه | الزامات اصلی | بازه زمانی |
|---|---|---|---|
| ISO 9001:2015 | بند ۹.۲ | حسابرسی داخلی سیستم مدیریت کیفیت | بر اساس ریسک |
| ISO 17025:2017 | بند ۸.۸ | حسابرسی داخلی آزمایشگاه | سالانه |
| ISO 13485:2016 | بند ۸.۲.۴ | حسابرسی داخلی تجهیزات پزشکی | حداقل سالانه |
| ISO 14001:2015 | بند ۹.۲ | حسابرسی داخلی محیط زیست | بر اساس ریسک |
| ISO 45001:2018 | بند ۹.۲ | حسابرسی داخلی ایمنی و سلامت | بر اساس ریسک |
الزامات کلیدی ISO 9001 برای حسابرسی داخلی
برنامهریزی
تدوین برنامه حسابرسی با در نظر گرفتن اهمیت فرآیندها و نتایج حسابرسیهای قبلی
استقلال و بیطرفی
حسابرسان باید بیطرف بوده و در فعالیتهایی که حسابرسی میکنند، مسئولیت مستقیم نداشته باشند
مستندسازی
مستندسازی روش اجرا، مسئولیتها، الزامات برنامهریزی و گزارشدهی
اقدامات اصلاحی
پیگیری اقدامات اصلاحی برای رفع عدم انطباقهای شناسایی شده
برنامهریزی و آمادهسازی حسابرسی داخلی 📅
برنامهریزی مناسب کلید موفقیت در اجرای حسابرسی داخلی است. برنامه حسابرسی باید بر اساس ریسک طراحی شده و کلیه فرآیندهای سازمان را در بازههای زمانی مناسب پوشش دهد.
تعیین دامنه و اهداف
تعیین محدوده حسابرسی، فرآیندهای تحت پوشش و اهداف خاص حسابرسی
- تعیین مرزهای سازمانی و فرآیندی
- تعیین اهداف کمی و کیفی
- شناسایی معیارهای ارزیابی
تهیه برنامه حسابرسی
تدوین برنامه سالانه حسابرسی با در نظر گرفتن ریسک فرآیندها
- تعیین فرآیندهای با ریسک بالا
- تعیین تناوب حسابرسی
- تخصیص منابع و زمان
انتخاب تیم حسابرسی
انتخاب حسابرسان واجد شرایط با در نظر گرفتن استقلال و تخصص
- بررسی صلاحیت حسابرسان
- تضمین استقلال و بیطرفی
- تعیین نقشها و مسئولیتها
تهیه چک لیست حسابرسی
تهیه چک لیستهای حسابرسی بر اساس الزامات استاندارد و فرآیندهای سازمان
- مرور مستندات سیستم
- تهیه سوالات حسابرسی
- تعیین نمونههای مورد نیاز
الگوی برنامه حسابرسی سالانه
برای دریافت چک لیستهای آماده حسابرسی و ابزارهای مدیریت کیفیت، با متخصصان ما تماس بگیرید.
اجرای حسابرسی و تکنیکهای مصاحبه 🔍
مرحله اجرای حسابرسی مهمترین بخش فرآیند حسابرسی داخلی است. استفاده از تکنیکهای مناسب مصاحبه و جمعآوری شواهد، کیفیت نتایج حسابرسی را تضمین میکند.
تکنیکهای مصاحبه
سوالات باز
“لطفاً فرآیند کنترل اسناد را توضیح دهید”
سوالات بسته
“آیا کلیه اپراتورها آموزش دیدهاند؟”
سوالات探查ی
“چگونه از اجرای این رویه اطمینان حاصل میکنید؟”
روشهای جمعآوری شواهد
مشاهده مستقیم
مشاهده فرآیندهای اجرایی در محل کار
بررسی مستندات
مرور records، procedures و دستورالعملها
بازرسی فیزیکی
بررسی تجهیزات، مواد و محیط کار
مدیریت جلسه آغازین و پایانی
جلسه آغازین حسابرسی
- معرفی تیم حسابرسی
- تشریح اهداف و دامنه حسابرسی
- توضیح روش کار و برنامه زمانی
- تأکید بر محرمانگی و بیطرفی
- پاسخ به سوالات
جلسه پایانی حسابرسی
- مرور خلاصه یافتهها
- تأیید صحت مشاهدات
- توضیح درجهبندی عدم انطباقها
- تشریح فرآیند پیگیری
- قدردانی از همکاری
درجهبندی عدم انطباقها
عدم انطباق اصلی
شکست سیستمیک در برآورده کردن الزامات استاندارد
عدم انطباق جزئی
انحراف isolated از یک الزام خاص
مشاهده/فرصت بهبود
مواردی که عدم انطباق نیستند اما نیاز به توجه دارند
تماس با متخصصان حسابرسی داخلی و مدیریت کیفیت
کارشناسان ما آماده ارائه خدمات مشاوره، آموزش و اجرای حسابرسی داخلی مطابق با استانداردهای بینالمللی هستند
آیا نیاز به طراحی و اجرای حسابرسی داخلی دارید؟
حسابرسی داخلی اثربخش نه تنها الزامات استانداردها را برآورده میکند، بلکه بهبود مستمر و تعالی عملیاتی سازمان شما را تضمین مینماید.
برای دریافت خدمات مشاوره، آموزش و اجرای حسابرسی داخلی مطابق با ISO 9001، ISO 17025 و سایر استانداردها، همین حالا با متخصصان ما تماس بگیرید.