EMC (سازگاری الکترومغناطیسی): الزامات IEC 60601-1-2 برای تجهیزات پزشکی و کالیبراسیون تجهیزات تست
سازگاری الکترومغناطیسی (Electromagnetic Compatibility – EMC) به توانایی یک دستگاه الکترونیکی در کارکرد صحیح در محیط الکترومغناطیسی خود، بدون ایجاد تداخل غیرقابل‌قبول در سایر تجهیزات (گسیل) و همچنین بدون تأثیر نامطلوب از تداخلات محیط (ایمنی)، گفته می‌شود. در حوزه تجهیزات پزشکی (Medical Electrical Equipment – ME Equipment) و تجهیزات آزمایشگاهی حساس، رعایت EMC یک الزام حیاتی برای ایمنی پایه (Basic Safety) و عملکرد ضروری (Essential Performance) است.
⚡ سازگاری الکترومغناطیسی (EMC) در تجهیزات پزشکی و آزمایشگاهی
EMC یکی از حیاتی‌ترین الزامات در طراحی و تولید تجهیزات الکترونیکی، به‌ویژه در حوزه پزشکی و آزمایشگاهی است. عدم رعایت این استاندارد می‌تواند منجر به اختلال در عملکرد دستگاه‌های حیاتی، ایجاد خطر برای بیماران و تولید نتایج نادرست در آزمایش‌های حساس شود.
🏥 ارکان EMC: گسیل (Emission) و ایمنی (Immunity)
فرآیند تست EMC شامل دو بخش اصلی است که برای هر دوی آن‌ها، کالیبراسیون تجهیزات اندازه‌گیری و تست‌کننده ضروری است:
اندازه‌گیری انرژی الکترومغناطیسی
اندازه‌گیری انرژی الکترومغناطیسی (هم هدایتی و هم تشعشعی) که توسط تجهیزات تولید و به محیط اطراف یا خطوط تغذیه ساطع می‌شود.
- هدف: اطمینان از عدم ایجاد تداخل در سایر دستگاه‌ها
- ارتباط با تعمیرات: تعویض برد کنترلی یا کمپرسور می‌تواند سطح نویز گسیلی را تغییر دهد
- کالیبراسیون نهایی: باید شامل بررسی گسیل در محدوده‌های مجاز باشد
- کاربرد: تجهیزات پزشکی، آزمایشگاهی و صنعتی
ارزیابی مقاومت در برابر اختلالات
ارزیابی توانایی تجهیزات در مقاومت و ادامه کارکرد صحیح در مواجهه با اختلالات الکترومغناطیسی خارجی.
- انواع تست: ESD، نویز RF تشعشعی، Surge، افت ولتاژ
- ارتباط با تعمیرات: نقص در شیلدینگ یا فیلترهای نویز
- عیب‌یابی: تست‌های ایمنی، عیب‌های طراحی را آشکار می‌کند
- اهمیت: جلوگیری از اختلال در کنترلرهای دما و سنسورها
📊 استاندارد مرجع در حوزه پزشکی: IEC 60601-1-2
IEC 60601-1-2 یک استاندارد جانبی (Collateral Standard) است که الزامات EMC برای تمامی تجهیزات الکتریکی پزشکی را تعیین می‌کند.
| ویژگی کلیدی | شرح | اهمیت در خدمات شما |
|---|---|---|
| محیط مراقبت بهداشتی حرفه‌ای | بیمارستان‌ها، کلینیک‌ها با سطح مشخصی از اختلالات | تضمین عملکرد تجهیزات پزشکی در محیط‌های درمانی |
| محیط مراقبت خانگی | سطح بالاتر اختلالات احتمالی ناشی از دستگاه‌های بی‌سیم | ایمنی دستگاه‌های قابل حمل و خانگی |
| محیط‌های خاص | مراکز تصویربرداری MRI با میدان مغناطیسی بسیار بالا | تضمین عملکرد در شرایط ویژه تشخیصی |
| مدیریت ریسک (ISO 14971) | تعیین عملکرد ضروری دستگاه و اثبات عدم اختلال توسط EMC | پایش مستمر عملکرد تجهیزات حیاتی |
📝 مثال تخصصی عملکرد ضروری
- اختلال الکترومغناطیسی (ناشی از یک بی‌سیم دستی در نزدیکی) نباید باعث شود کنترلر PLC یک چیلر جراحی یا فریزر فوق‌سرد به خطا رفته
- دمای نگهداری نمونه‌های حیاتی (مانند خون، واکسن) باید در محدوده مشخص حفظ شود
- عملکرد ضروری دستگاه‌های حیاتی نباید تحت تأثیر تداخلات الکترومغناطیسی قرار گیرد
- سیستم‌های کنترلی تجهیزات برودتی/حرارتی باید در برابر نویز مقاوم باشند
🔧 کالیبراسیون تخصصی تجهیزات تست EMC و الزامات ISO 17025
برای انجام تست‌های EMC مطابق با IEC 60601-1-2 یا سایر استانداردهای صنعتی (مانند IEC 61000)، آزمایشگاه‌های تست باید دارای صلاحیت فنی مطابق با ISO/IEC 17025 باشند.
آنالایزر طیف (Spectrum Analyzer)
- کالیبراسیون فرکانس و دقت سطح توان (Amplitude Accuracy)
- تأیید پهنای باند رزولوشن (RBW)
- کالیبراسیون دامنه دینامیکی و حساسیت
- تأیید خطی بودن سیستم اندازه‌گیری
آنتن‌های اندازه‌گیری و چمبرها
- کالیبراسیون فاکتور آنتن (Antenna Factor) در محدوده‌های فرکانسی
- تأیید یکنواختی میدان الکترومغناطیسی در چمبرهای بدون پژواک
- کالیبراسیون سیستم‌های اندازه‌گیری میدان نزدیک و دور
- تأیید عملکرد صحیح چمبرهای شیلد شده
ژنراتورهای سیگنال و کوپلرها
- کالیبراسیون سطح ولتاژ/جریان خروجی و پایداری فرکانس
- تأیید عملکرد کوپلرهای توان برای تست ایمنی هدایتی
- کالیبراسیون سیستم‌های تزریق جریان و ولتاژ
- تأیید مشخصات پالس‌های ESD و Surge
خدمات کالیبراسیون تجهیزات اندازه‌گیری الکتریکی
شامل تجهیزات تست EMC، آنالایزرهای طیف و سیستم‌های اندازه‌گیری میدان
🛡️ تست‌های ایمنی EMC برای تجهیزات پزشکی
نیاز به خدمات EMC و کالیبراسیون تجهیزات تست دارید؟
تیم متخصص ما آماده ارائه خدمات کالیبراسیون و اعتبارسنجی تجهیزات تست EMC مطابق با استانداردهای بین‌المللی است